Projecten tm 2022

Projecten 2022

Stedenbouwkundige ontwikkelingen

Ook in 2022 was er weer volop aandacht voor verbetering van de leefomgeving. In de zomer heb ik de zone Spoor als Ruggengraat (SPAR) in Amsterdam Zuidoost bestudeerd en scenario’s ontwikkeld voor de verbetering van de omgeving van metrostation Strandvliet en voor een afzijdige onderdoorgang in het verlengde van het Tjepmapad. Uiteindelijk is er een Programma van Eisen opgesteld vanuit sociaal veilig gebruik, bestaande uit de top 25 van maatregelen voor het gebied. Deze worden in het voorjaar van 2023 meegenomen in een visie voor verdere uitwerking.

In Utrecht heb ik in opdracht van Stad & Co in samenwerking met de ondernemers van het zogenaamde Trekkinggebied 60A een analyse gemaakt van de sterke punten en risico’s op het gebied van sociale veiligheid, verkeersveiligheid en beheerbaarheid. Op basis hiervan zijn twee scenario’s ontwikkeld met oplossingsmaatregelen voor de korte termijn: een bronzen scenario met minimummaatregelen en een gouden scenario met optimalisatie van maatregelen voor de korte termijn, in de aanloop naar de herontwikkeling van het Westplein en de Graadt van Roggenweg.

Namens en samen met het CCV ben ik in november begonnen met een schouw als eerste stap op weg naar een sterkepunten- en risicoanalyse van het Plan van Gool. Een architectonisch juweeltje van Frans van Gool uit 1968 in Amsterdam Noord. Maar de tijden zijn veranderd sinds dit complex van elf bouwblokken, verbonden door loopbruggen (naar model luchtsluizen Schiphol), in gebruik werd genomen. Er wordt veel overlast ervaren. Spannend om te kijken welke oplossingsrichtingen mogelijk zijn bij dit Beschermde Stadsgezicht (B&W is het proces opgestart dit te realiseren).

Infrastructuur

Op de valreep van 2021 kwam FCC/Veenix, de combinatie die de verbreding van de A9 tussen Knooppunt Badhoevedorp en Knooppunt Holendrecht vormgeeft, met het verzoek om het DO te toetsen op aspecten van CPTED. Ondanks COVID, stikstofdiscussie en PFAS toch weer activiteit in de wegenbouwbranche!

Met eerder opgestelde bevindingen uit VO en eisen die RWS heeft opgelegd, ben ik in het najaar begonnen de vijftien kunstwerken te beoordelen, met speciale aandacht voor de traverses, nieuwe openbare ruimte op het dek van de A9 bij Het Oude Dorp, Stadshart met bomenbrug en Bovenlandpad langs Meanderpark.

Instrumentontwikkeling

Na een zeer gedegen voorbereiding is de brochure voor de VER gereed. Medeauteur Kyra Kuitert en ik hebben veel voorbeelden uit de beroepspraktijk beschreven in verschillende planstadia en schaal (van planologische opgave tot dak- en thuislozenopvang).

Dit geweldige instrument, om diverse aspecten van veiligheid al in een vroeg tijdstip in het bouwproces te borgen, was aan herziening toe. Deze derde versie sinds het jaar 2000 is begin 2023 te downloaden via de website van het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV).

Kavelniveau

De laatste sport op de participatieladder heet Belangencoalitie, een vorm van mededinging die net iets verder gaat dan co-creatie, waarbij bewonersorganisaties bij nieuwe ontwikkelingen ook stedenbouwkundigen, architecten en adviseurs kunnen aansturen. Zo kwam Hart voor de K-buurt in Amsterdam Zuidoost bij mij uit om vanuit sociale veiligheid een PvE op te stellen voor nieuwe gedachten voor hoogbouw langs de Karspeldreef.

Schouwen met bewoners die nieuwbouw in ronde torens voor ogen hebben en ontwerpers van Ruimte & Duurzaamheid die hoge blokken voor ogen hebben: vanuit beider optiek is wat te zeggen als je de ZETA-criteria vanuit sociaal veilig ontwerp en beheer als onderlegger neemt. Uitgangspunt is dat je geen oude Bijlmerfouten meer mag maken!

Voor de derde keer op rij in drie jaar tijd was ik betrokken bij een gewonnen Amsterdamse tender voor een bouwenveloppe. Na kavel 40 aan de Lelylaan en het poortgebouw op het Centrumeiland op IJburg (beiden in realisatiefase) viel deze keer de beurt aan een kavel in het Amstelkwartier.

Opdrachtgever Lister/UoMinds vroeg WoldendorpWildervank de inzending scherp te begeleiden vanuit de optiek van sociaal veilig ontwerp en beheer. De omgeving van de voormalige koffiefabriek in een industriële zone kent al wel enige hotels en is kwetsbaar voor drugshandel en rondhangen. Er is erg gelet op zichtbaarheid en territorialiteit (laat toegankelijke binnenterreinen niet aan het toeval over) en het stallen van fietsen waren aandachtspunten. Momenteel begeleid ik het plan van VO naar DO, waarbij ruim aandacht is voor de mix van woontypologieën, een soms complicerende factor als het gaat over sociale veiligheid en criminaliteitspreventie.

Onderwijs

Na vier jaar lesgeven aan de Polytechnische Universiteit in Lodz, een Erasmusproject, zit het er op. Jammer dat de laatste sessie door Covid weer online was. Gelukkig was er meteen een nieuwe uitdaging: door plaats te nemen in de Toetsingscommissie neem ik met enige regelmaat praktijkexamens af van cursisten die de CPTED-training bij het Beccaria Instituut hebben gevolgd. Het interessante is dat de schaal van de te beoordelen opdrachten sterk wisselt. Zo heb ik inmiddels niet alleen een infrastructuurproject van een Haagse hoogbouwwijk zien langskomen, maar ook een voorstel voor verbetering van een telefoonwinkel.

Projecten 2021

Instrumentontwikkeling

Hotspots in Osdorp

Zelfstandig heb ik een sterkepunten- en risicoanalyse uitgevoerd voor een aantal Hotspots in Osdorp, zoals de Wildemanbuurt, Osdorperban, Dijkgraafplein e.o. en in Geuzenveld Lambertus Zijlplein e.o.
In beide stadsdelen is na het opstellen van scenario’s ook gekeken naar kortetermijnmaatregelen, waar zowel de gemeente als corporaties mee aan de slag kunnen. Bij de Wildemanbuurt betekende dit oplossingen om de leefbaarheid van de Volksbuurt te vergroten met maatregelen zoals binnenterreinen weer opengooien, grond uitgeven voor volkstuinen en saai wintergroen omvormen naar seizoensgroen met vaste planten en lage inheemse struiken, naast meer exotische planten als palmen en oleanders toevoegen om zichtbaarheid bij entrees te vergroten. Niet zelden kwamen deze overeen met andere aandachtsgebieden, zoals de gezondheid verbeteren, obesitas bestrijden, hittestress tegengaan en biodiversiteit vergroten.

Een vergelijkbaar traject, een afgeslankte VeiligheidEffectrapportage (VER), is doorlopen in opdracht van en samen met het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV): eerst de Waterlandpleinbuurt (voorjaar) en in het najaar de Molenwijk. Ook hier hebben we een cocktail aan maatregelen voor korte, middellange en lange termijn aangereikt vanuit Crime Prevention Through Environmental Design. Meer weten: lilian.tieman@hetccv.nl.

VER Station Lelylaan

Een zeer uitgebreide VeiligheidEffectRapportage (VER) is in 2021 in opdracht van de Projectgroep Station Lelylaan opgesteld. Hoofdaannemer DSP-groep heeft WoldendorpWildervank, vanwege langdurige eerdere betrokkenheid, gevraagd een inhoudelijke rol te spelen, voornamelijk bij de ontwikkeling van scenario’s vanuit CPTED en de beoordeling van variantstudies die betrokkenen vanuit NS, ProRail, GVB en Ruimte & Duurzaamheid (gemeente Amsterdam) hebben ontwikkeld.

Na een schouw in plan- en breder studiegebied is een sterke-punten-en-risicoanalyse opgesteld en zijn in interne workshops en online meetings varianten becommentarieerd. INBO architecten en WoldendorpWildervank hebben het proces inmiddels opgepakt en gaan de wensen vertalen naar concrete oplossingsrichtingen vanuit de optiek van sociaal veilig ontwerp en beheer. Dan weet je in ieder geval zeker dat je alle bouwstenen voor ruimtelijke kwaliteit aan boord hebt.

Infrastructuur

Voorjaar 2020 met drie infraprojecten

Het blijft altijd een uitdaging om bij grote infrastructuur sociale veiligheid en criminaliteitspreventie aan de voorkant te borgen. Dat gebeurt steeds vaker in samenhang met andere aspecten, zoals verkeersveiligheid, gebruiksvriendelijkheid en ecologie. In 2019 heb ik me als onafhankelijke CPTED-expert gebogen over het VO van de Afsluitdijk. Voorjaar 2020, ondanks Covid19, was het de beurt aan maar liefst drie infraprojecten met gemiddeld zo’n twintig te beoordelen objecten (tunnels, onderdoorgangen, fly-overs, verzorgingsplaatsen).

Het eerste was ViA15, het traject Ressen-Ouddiepen in de Achterhoek (in opdracht van GelreGroen). Een tweede, ook  in VO-fase, was de A9  tussen knooppunt Badhoevedorp en knooppunt Holendrecht (in opdracht van RWS verbreedt Veenix de A9 en legt een deel verdiept aan). Nadat ik in 2018 gekeken heb naar het VO van de A16, de noordrand van Rotterdam, heb ik in 2020 in opdracht van De Groene Boog het DO getoetst.

Onderwijs

Na de editie van 2020 online gedaan te hebben, heb ik de workshop CPTED aan de Polytechnische universiteit in het Poolse Lodz in eindelijk weer live gegeven. Eind oktober 2021 was het zover, toen collega CPTED-expert Kyra Kuitert en ik een lang weekend parallelle workshops verzorgden met maar liefst vijftig architectuurstudenten.

De opgave was tweeledig: analyseer het plein van de vrijheid Plac Wolności in de huidige situatie en het voorliggend ontwerp van de architect van grote delen van de binnenstad, Jakup Krzysztofik, en kom met aanpassingen van het ruimtelijk ontwerp op het gebied van sociale veiligheid en leefbaarheid. De andere opgave betrof het ontwikkelen van een deel van de hoogbouwwijk Widzew, nadat we eerst in de sneeuw hadden geschouwd en een eigen sterkte-zwakteanalyse hadden gemaakt.

In januari zouden we wisselen van opgave met de volgende groep studenten, maar een nieuw lockdown stak daar een stokje voor, zodat Kyra en ik het weekend van 21 t/m 23 januari online de begeleiding hebben verzorgd.

Het grote voordeel was dat we met zijn tweeën beide groepen konden begeleiden opdat we ook duidelijk een verdiepingsslag konden maken, vergeleken met de Warsztat in het najaar. Gelukkig was Kyra een meester in het werken met breakout rooms.

Van een geheel andere orde was het gastcollege dat ik in het voorjaar voor de Universiteit van Amsterdam (UvA) heb gegeven. Door Corona was het niet mogelijk het live te houden. Omdat twee personen in de buitenlucht wel mochten samenkomen, ben ik samen met een cameraman door de stad gelopen en hebben we een schouw van bijna twee uur teruggebracht tot een gefilmd college van drie kwartier, gevolgd door een online q&a. Hoogtepunt was de discussie over welke route je in de avond van Roeterseiland naar Metrohalte Waterlooplein (zuidelijke ingang) zou nemen. Een keuze uit drie. Schijnveiligheid bij de route naar de metro-ingang Waterlooplein viel goed te duiden. De formule beviel zo goed, dat dit een half jaar later is herhaald. Deze keer hoefde ik enkel live aan te schuiven voor het vragenhalfuur.

Projecten 2020

Instrumentontwikkeling

In opdracht van én samen met het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid onderzoek ik of de VeiligheidsEffectRapportage (VER), die in 2000 is ontwikkeld, een doorstart kan krijgen.  Een belangrijke aanjager is de komst van de Omgevingswet en -visie.

Dat doe ik door interviews met sleutelpersonen, kleine pilotprojecten (https://hetccv.nl/nieuws/praat-mee-over-verstedelijking-en-veiligheid) en schouwen van gebieden, waar eerder VER-ren (of afgeleide Quickscans) voor zijn gemaakt. Momenteel werk ik voor DSP-groep mee aan de  VER voor station Lelylaan e.o. in Amsterdam.

Kavelniveau

Ruimte voor andere projecten was er in 2020 ook. Zo heb ik voor de gemeente Diemen meegedacht over aspecten van sociaal veilig ontwerpen als bouwsteen voor een Ruimtelijk Programma van Eisen voor een te herontwikkelen kavel. De presentatie die ik daarvoor maakte, is hier te downloaden.
Voor ontwikkelaar BPD/Dura Vermeer ben ik aangetrokken om mee te denken over sociale veiligheid in de uitwerking van de gewonnen tender Holland Park West.

Onderwijs

Door de Covid19-crisis vervielen de jaarlijkse colleges en workshops aan de Politechnika in Lodz, maar in Nederland heb ik net voor de intelligente lockdown nog studenten begeleid. Wederom de O4, onderzoeksmethodieken op regionale schaal, met deze keer Brabantstad (de driehoek Eindhoven-Den Bosch-Tilburg). Bij toerbeurt, samen met zelfstandig architectuurhistoricus Marieke Berkers en architect/onderzoeker Merten Nefs (Deltametropool). Alleen de eindpresentatie moest via een digitale klas.

Projecten 2019

Infrastructuur

Ook bij de Afsluitdijk moet sociale veiligheid worden geborgd

Rijkswaterstaat stelt bij de versterking van de Afsluitdijk een CPTED-toets verplicht. Sociale veiligheid van passanten is één, bestendigheid van voorzieningen is twee.
Het bouwconsortium LEVVEL (BAM, Van Oord en Rebel) heeft WoldendorpWildervank gevraagd de toets dit voorjaar te houden. De Afsluitdijk wordt onder meer versterkt, er komen extra spuisluizen en er wordt een groot gemaal ingebouwd. Ook komen er meer voorzieningen voor recreatie en toerisme langs de 32 kilometer lange dijk.
Kijk voor meer informatie op www.deafsluitdijk.nl.

Stedenbouw

Transformatie Fluorterrein Schalkwijk (Haarlem) tot Stad tussen de Bomen

In opdracht van Dura Vermeer toets ik vanuit de optiek van sociaal veilig ontwerp en beheer de plannen voor het voormalige Fluorterrein. In de zomer van 2017 ben ik begonnen met een schouw. Deze schouw is input geweest voor het Stedenbouwkundig Plan. De landschapsarchitect voor heel Schalkwijk Midden is ZUS. De architecten voor de gebouwen op het terrein zijn MeesVisser, TANK en Kosuch Architecten). De projectdirectie is in handen van U.Minds.

Na het SP heb ik steeds feedback gegeven op de opstalontwerpen. Inmiddels zijn we een heel eind op weg en worden de laatste suggesties ter verbetering van de toegankelijkheid in de openbare ruimte doorgevoerd. Elke keer als er een gewijzigde versie voorligt, bestudeer ik de plannen en schrijf een zogenaamde sociale veiligheidsparagraaf. Dit is een soort groeidocument waarin verbetervoorstellen zijn opgenomen.

Ontwikkelbuurten Reigersbos en Holendrecht in Amsterdam Zuidoost

Na eerder een Quickscan Sociaal Veilig Ontwerp en beheer gemaakt te hebben voor de Community Campus Amsterdam (naast AMC) en de routes naar Zuidoost (zomer 2016), heeft WoldendorpWildervank een risico- en sterkepuntenanalyse gemaakt van het centrumgebied Reigersbos en aanpalende woonbuurten. Na de analyse zijn scenario’s ontwikkeld om verbetervoorstellen op het fysieke niveau boven water te krijgen. Dit voorjaar is ook het centrumgebied van Holendrecht en directe woonbuurten onderwerp van ontwerpend onderzoek. In november ben ik begonnen met een sociale veiligheidsscan van de  E-G-buurt  Noord.

Gezondheid ouderen in Poolse wijk Widzew

Toen ik onlangs na drie dagen workshops  in Lodz bij de professor ging eten schoof daar ook Dr. Anna Janiszewska aan; een sociologe die mij tijdens mijn Short Term Scientific Mission (STSM) vanuit het Europese project COST  in 2015 gevraagd had een dag mee te lopen in de hoogbouwwijk Widzew.  Ze deed dit verzoek  om te kijken of en hoe er vanuit CPTED een bijdrage geleverd kon worden aan het bevorderen van de gezondheid van ouderen. Zij was bezig er een boek over te  schrijven en omdat ze zelf geen Engels sprak, ging haar dochter mee om te tolken. Eenmaal terug in Nederland heb ik nog een paar keer een stuk bewerkt voor Anna haar boek maar daarna heb ik nooit meer iets gehoord. Toen ik vorige week wat zat te zoeken op Poolse websites kwam ik ineens foto’s tegen die ik genomen had. Die leidden me naar een heus boek in het Pools, met daarin  mijn hoofdstuk in het Engels (en een samenvatting). Bleek het vier jaar na datum toch zomaar een afgerond product te zijn. Lees hier mijn bijdrage, hoofdstuk 2 in het deel Elderly people’s dwellings.

Onderwijs

Lesgeven aan een Poolse Politechnika

Nadat ik medio mei een driedaagse workshop had gegeven aan de Politechnische Universiteit Lodz was ik eind oktober, ook weer met de trein, een week in Polen. Daar heb ik met architectuurstudenten aan de Politechnika drie dagen een workshop gedaan met als pilot Stary Rynek, de oude markt. Wat kun je met een dergelijk afzijdig gelegen plein in de directe omgeving van Manifaktura, het complex van voormalige textielfabrieken, vanuit de optiek van CPTED? Na mijn gastcollege over sociaal veilig ontwerpen, een inleiding van architect Jakub Krzysztofik, de supervisor van het centrumgebied, over de te bestuderen voorliggende plannen, en een weergave van hoe de politie tegen de omgeving aankijkt (Anna Kornacka) zijn de dertig (!) studenten drie dagen in touw geweest. Zij maakten een sterke en zwakkepuntenanalyse van de status quo, een risicoanalyse van de plannen van Krzysztofik en kwamen met verbetervoorstellen vanuit de optiek van CPTED, al dan niet door middel van prikkelende scenario’s. Aan het einde van de derde dag presenteerden de studenten hun bevindingen aan een jury waarin naast ikzelf o.a. Krzysztofik, de professor en een betrokken architect deelnamen.

En toen was het Allerheiligen. Ook zeer indrukwekkend om dit op de centrale begraafplaats Powaszki in Warschau anderhalf uur treinen verderop, mee te mogen maken. Met zijn honderdduizenden in een zee van licht.

Opdrachtgevers: EU, Politechnika Lodz

Projecten 2018

Infrastructuur

• De Groene Boog (A16)
  In september kwam de wegenbouwcombinatie de Groene Boog (DGB), winnaar van de tender voor het uitbreiden van de A16 noordrand Rotterdam, met het verzoek om een voortoets op het gebied van CPTED/sociale veiligheid op te stellen.
  DGB, een samenwerking tussen Van Oord, Mobilis/TBI, Besix Nederland BV, John Laing, Rebel en Dura Vermeer Divisie Infra BV, nam contact op met WoldendorpWildervank omdat de ontwerpregisseur bij het infraproject Knooppunt Hoevelaken (CA128) kennis had gemaakt met de werkwijze om met scenario’s oplossingsrichtingen in beeld te brengen.
  Bij de voortoets CPTED zijn dertien kunstwerken in hun ruimtelijke context bezien en zijn de resultaten naast de eerder door RWS ingebrachte extern opgestelde CPTED-toets gelegd.
  Een boeiende discussie over nut en noodzaak van sommige verbindingen lag ten grondslag aan het binnen twee maanden gereedgekomen rapport. Nadat ik in 2018 gekeken heb naar het VO van de A16, de noordrand van Rotterdam, heb ik in 2020 in opdracht van De Groene Boog het DO getoetst.

• Knooppunt Hoevelaken, in opdracht van Combinatie A1/A28, februari 2016-november 2018: het toetsen op en borgen van sociale veiligheid van diverse tunnels en onderdoorgangen.
  De wegenbouwcombinatie CA128 wilde in het kader van een door RWS verplichte CPTED-toets al in en vroeg stadium adviezen over alle objecten waar sociale veiligheid in het geding is. Dat betekende dat een kleine vijfentwintig tunnels en onderdoorgangen, verzorgingsplaatsen en fietsverbindingen rondom Knooppunt Hoevelaken in VO-stadium in bestaande situatie geanalyseerd zijn en vervolgens zijn aanbevelingen en maatregelen gegeven om in het DO te verbeteren. Soms betekent dit dat met scenario’s gewerkt wordt om oplossingsrichtingen te duiden. Doel is een sociaal veilig systeem te krijgen tussen Amersfoort en het buitengebied. Deze scenario’s leg ik in hun ruimtelijke context aan ontwerpleiders voor en ik kom ook tot onverwachte (goedkopere) oplossingen. De CPTED-toetsen zijn aan RWS en de betrokken gemeenten (Amersfoort, Leusden, Nijkerk) voorgelegd.

• Reevesluizencomplex Overijssel
  Als onderdeel van klimaatadaptatie is het plan Ruimte voor de Rivier uitgevoerd. In Overijssel betekent het dat er bij het Vossenmeer een bypass komt van de IJssel, waardoor er een nieuw natuurgebied ontstaat met recreatieve potenties. Op de grens van Overijssel en Flevoland komt een nieuwe sluis met fietsverbindingen en vispassage. Voor de Combinatie Isala Delta is het DO van de Reevesluis in ruimtelijke samenhang getoetst en zijn de bevindingen aan (landschaps-)architecten en opdrachtgever in een workshop voorgelegd.
• Review voor RWS door jarenlange praktijkervaring
  RWS benaderde mij met de vraag een review te houden van de Handreiking Ruimtelijke Kwaliteit en Vormgeving i.r.t. sociale veiligheid, omdat ik jarenlang praktijkervaring heb op het snijvlak van ruimtelijke kwaliteit, infrastructuur en sociaal veilig ontwerpen. De handreiking is in 2016 door GPO Ruimtelijke Kwaliteit en Vormgeving binnen RWS ontwikkeld i.s.m. Thielens Kort Architecten en was toe aan nieuwe inzichten en beelden. De architecten verwerkten het commentaar.

• Aansprekende aanpak voor Sterrebostunnel
  De gemeente Amersfoort was gecharmeerd van mijn aanpak om sociaal veilig ontwerpen in een vroeg stadium mee te nemen in de ontwikkeling van infrastructuur, zoals bij knooppunt Hoevelaken het geval was. In het voorjaar van 2018 heb ik daarom een sociale veiligheidstoets in opdracht van de gemeente uitgevoerd voor een onderdoorgang in Amersfoort (Vathorst), de Sterrebostunnel. Ook hier zijn aan de hand van scenario’s de keuzerichtingen verkend.

Kavelniveau

• Gewonnen: tender entreegebouw Centrumeiland, IJburg Amsterdam
  Het team van projectontwikkelaar Building for Life heeft de tender voor de ontwikkeling van de kavel op Centrumeiland, IJburg gewonnen. En niet zomaar een kavel, nee, het entreegebouw van Centrumeiland. WoldendorpWildervank heeft meegedacht met het winnende team, zodat ook het welzijn van de toekomstige bewoners in de planontwikkeling wordt meegenomen (sociale veiligheid, criminaliteitspreventie en toegankelijkheid).
  De insteek van de gemeente Amsterdam om de kavel te bouwen was  circulaire economie. Vanuit alle denkbeeldige zienswijzen werden handreikingen gegeven voor deze vergaande vorm van duurzame stedenbouw. Deze tender is opgenomen in de projectencatalogus 2017/2018 van de gemeente Amsterdam.
  Meer lezen: https://architectenweb.nl/nieuws/artikel.aspx?ID=43776
  Of https://www.bforl.nl/projecten/centrumeiland-ijburg-kavel-14-01/
  
• Het meedenken aan een Programma van Eisen voor een kavelenvelop op het gebied van sociaal veilig ontwerpen. Dit is gedaan voor de locatie voormalig zwembad De Blinkert in Capelle aan den IJssel. Met een stevig programma aan eisen voor sociale veiligheid is inmiddels een tender uitgezet.

Onderwijs in binnen- en buitenland

• Medio mei 2019 ging ik (met de trein natuurlijk) een week naar het Poolse Lodz, waar ik in een driedaagse workshop met masterstudenten van het College Spational Management van de Politechnische Universiteit Lodz een risico- en sterkepuntenanalyse maakte van het complex van voormalige textielfabrieken, Manufaktura. Hier komt een nieuw metrostation en we hebben de plannen bestudeerd vanuit de optiek van CPTED en met scenario’s ontwikkelrichtingen geschetst. Ik heb in 2015 aan dezelfde technische universiteit in het kader van een Short Term Scientific Mission in een week tijd twee cases helpen oplossen (hoogbouw Widzew en een verpauperde openbare ruimte Ulica WŁókiennicza) en drie lezingen gegeven. Powozenia studenci!
• Voor het tweede jaar op rij heb ik samen met Merten Nefs (Deltametropool) een researchstudio begeleid voor internationale masterstudenten landschapsarchitectuur en stedenbouw aan de Academie van Bouwkunst in Amsterdam. In acht weken tijd moesten ze in dit voorjaar onderzoek doen op regionaal schaalniveau, de casus Delta Zeeland. Ook moesten zij analyses maken van het landschap en potenties en bedreigingen in kaart brengen voor o.a. energietransitie, ecologische verbindingen en infrastructuur.
• In het najaar van 2018 heb ik op de Academie van Bouwkunst het onderzoekgedeelte van een opgave voor een internationale groep tweedejaarsstudenten Architectuur en Landschapsarchitectuur begeleid. Casus was ‘Wat te doen met vrijgekomen gasinstallaties in noordoost Groningen’. Altijd weer leuk om te zien wat studenten in acht weken onderzoek en ontwerp weten te fabriceren, en regionale schaal en concrete locatie Oudeschild met elkaar in verbinding weten te brengen.
• Gastdocent O4, een studio voor tweedejaars studenten Academie van Bouwkunst Amsterdam, over analyses op regionaal schaalniveau in het rivierengebied tussen Den Bosch en Gorinchem.
• In 2017 en 2019 heb ik een college en workshop CPTED gegeven aan de juridische faculteit van de universiteit van Kopenhagen. I.s.m. DSP-groep.

Projecten 2017

• Zeesluis IJmuiden in opdracht van Combinatie OpenIJ, november 2015-november 2017: toetsing van de plannen en borging van sociale veiligheid van tender via VO (Voorlopig Ontwerp) naar DO (Definitief Ontwerp).
  In 2016 heb ik het VO getoetst op aspecten van sociale veiligheid. In een audit met RWS heb ik mijn bevindingen op het gebied van CPTED als onafhankelijk RCE (Registered CPTED Expert) gepresenteerd. In mei 2017 is het DO voorgelegd en in juni vond een audit met opdrachtgever OpenIJ en RWS plaats.
• Net als in 2016 was ik forumlid op het congres Smart Metropolia in Gdansk. In 2017 mocht ik als buitenlandse gast meepraten over Housing Policy. Dat dit onderwerp alles te maken heeft met de uitdagingen waar Polen mee te maken heeft, maar waar ze door de hervorming van de regering niet aan willen, kunt u lezen in het essay dat naar aanleiding van mijn bijdrage op pagina 31 van het manifest is verschenen.
• Community Campus Amsterdam, Holendrecht in opdracht van het PMB van de gemeente Amsterdam, juni 2016-juni 2017.
  Het toetsen op sociaal veilig ontwerp en het leveren van aanbevelingen voor adviezen aan architecten Oeverzaaijer en landschapsarchitecten Karres en Brands voor Schetsontwerp (SO) en VO, net als het Spoorpark (RVE R & D, gemeente Amsterdam).
• A6 Almere Havendreef-Almere Buiten, in opdracht van de combinatie Parkway A6, februari en maart 2017.
  Als onafhankelijke RCE heb ik dertien fietsonderdoorgangen en fly-overs getoetst op aspecten van sociale veiligheid en aanbevelingen gegeven om in het DO nog mee te nemen.
• Quickscan nieuwbouwwijk Havenpark Apeldoorn in opdracht van de gemeente Apeldoorn, voorjaar 2017.
  In de directe omgeving van dag- en nachtopvang Omnizorg heb ik samen met ondersteuner Noëmi Hartvelt een veiligheidsanalyse gemaakt van de bestaande situatie en de plannen voor de openbare ruimte. De resultaten zijn twee keer in een werkgroep met bewoners, beheerders en ondernemers uit het gebied voorgelegd en bediscussieerd.
• Sociale veiligheidsparagraaf voor een steeg bij winkelcentrum De Eglantier in Apeldoorn, in opdracht van de gemeente Apeldoorn, voorjaar 2017. ‘Afsluiten of niet afsluiten van een steeg’ was de onderzoeksvraag die ten grondslag lag aan deze opdracht, die uit twee onderdelen bestond: schouwen met beleidsmedewerker, projectleider en politie en het opstellen van een beeldverslag met advies.

Eerdere projecten op snijvlak veiligheid en ruimte

In opdracht van DSP-groep BV te Amsterdam heb ik tussen 1994 en 2016 o.a. aan de volgende projecten gewerkt, waarbij ik als projectleider/adviseur sociaal veilig ontwerp en beheer optrad.

Infrastructuur

• VER fietsbrug en ecologische verbinding Nigtevecht (i.s.m. Ballast Nedam, 2015-2016)
• Quickscan recreatieve routes en verblijfsplekken A1/A6 (i.s.m. SAAone, 2014)
• Quickscan alternatieve fietsverbinding De Punt, Nigtevecht (i.s.m. Provincies Noord-Holland en Utrecht, 2013-2014)

Stationsomgevingen

• Tender Traverse Dieren (i.s.m Ballast Nedam, 2014)
• Kwaliteitscatalogus OV-omgevingen (i.s.m. CROW, Movares, Cyber, Boiten Advies + Projecten, 2013-2014)
• Quickscans station Lelylaan, Amsterdam (1999, 2004, 2008)
• Masterplan Stationsomgeving als onderdeel Hart van Zuid, Hengelo -O- (2006)
• Masterplan Stationsomgeving Alphen aan den Rijn (2004-2005)

Stedelijke ruimtelijke ontwikkeling

• VER Schiehallen (i.s.m. gemeente Schiedam, 2015)
• Procesmanager Beheer Openbare ruimte, Stadsdeel Oost, gemeente Amsterdam (juni-december 2015)
• VER Masterplan Stadshart Lage Zijde, Alphen aan den Rijn (2013 en 2007)
• VER Nieuwbouw Amerikaanse Ambassade, Wassenaar (2013 en 2007)

Parken en grootschalige landschappelijke ontwikkeling

• Quickscan Weusthagpark Hengelo-O-, Opmaat naar een Beheerplan (2012)
• Kwaliteitsdijk Hoorn-Amsterdam, culturele planologische benadering voor Provincie NH (i.s.m. DS landschapsarchitecten) (2010-2011)
• Jeugdparticipatie in het Groen, visie met kinderen en jongeren voor Recreatiegebied Geestmerambacht (i.s.m. Provincie NH, DS landschapsarchitecten) (2011-2012)